ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Η τρέχουσα οικονομική κρίση έχει δημιουργήσει ενδιαφέρον για την καλύτερη κατανόηση της πιο υπεύθυνης και συνετής χρηματοοικονομικής συμπεριφοράς, τόσο σε ατομικό επίπεδο, π.χ. σε όρους αποταμίευσης και δανειοληψίας, όσο και σε εταιρικό και δημόσιο επίπεδο, π.χ. δημόσιες δαπάνες και διακρατικός δανεισμός.

Η χρηματοοικονομική επιμόρφωση έχει αποδειχτεί να επιδρά ευεργετικά σε τέτοιου τύπου θεμιτές συμπεριφορές. Το θεμέλιο τέτοιας συμπεριφοράς είναι ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός, ο οποίος ορίζεται ως:

Η ικανότητα χρήσης γνώσης και ικανοτήτων για την αποτελεσματική διαχείριση χρηματοοικονομικών πόρων σε προσωπικό επίπεδο και δια βίου.

Στη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη κοινωνία, οι πολίτες προκαλούνται σε καθημερινή βάση να διαχειριστούν πολύπλοκες οικονομικές αποφάσεις.

Πέρα από την ενεργό δράση τους μέσα στην οργανωμένη κοινωνία που ζουν, οι πολίτες αλληλοεπιδρούν και σε οικονομικά ζητήματα μαζί με άλλα άτομα και οργανισμούς μέσα από τις διάφορες ιδιότητές τους, όπως αυτές του καταναλωτή, αποταμιευτή και επενδυτή. Ακόμα και άτομα πολύ νεαρής ηλικίας θα πρέπει να θεωρούνται ως οικονομικά ενεργοί πολίτες, επειδή λαμβάνουν σοβαρές αποφάσεις που επηρεάζουν ουσιαστικά το μέλλον τους.

Τέτοιες αποφάσεις δύναται να αφορούν στη χρηματοδότηση των σπουδών τους, στη διαχείριση του προσωπικού τους προϋπολογισμού, στον τραπεζικό οργανισμό που θα επιλέξουν να συνεργαστούν, στα χρηματοοικονομικά προϊόντα και στις υπηρεσίες που θα αποφασίσουν να αγοράσουν κ.λπ.

Οι εναλλακτικοί ορισμοί του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού που παρουσιάζονται στην διεθνή βιβλιογραφία είναι αποτέλεσμα διαχρονικής ενασχόλησης ερευνητών, φορέων και οργανισμών και προσαρμογής τους στα συνεχώς μεταβαλλόμενα δεδομένα μίας πολύπλοκης χρηματοοικονομικής πραγματικότητας.

Ο ρόλος των Πανεπιστημίων έχει αλλάξει δραματικά σε παγκόσμια κλίμακα κατά την τελευταία εικοσαετία και στην αποστολή τους προστέθηκε, πέρα από την έρευνα και τη διδασκαλία, η διάσταση της τοπικής – σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο – οικονομικής ανάπτυξης μέσω κατάλληλων μηχανισμών και δράσεων.

Η συμβολή των Πανεπιστημίων στην ανάπτυξη ιδιαίτερα επιτυχημένων συστάδων οικονομικής δραστηριότητας, σε συνδυασμό με μεγάλες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα σημαντική.

Η χρηματοοικονομική εκπαίδευση γίνεται όλο και πιο επιτακτική όχι μόνο για τους παραδοσιακούς επενδυτές, αλλά και για την μέση οικογένεια αφού μέσα σε ένα δύσκολο οικονομικό περιβάλλον προσπαθεί να ανταπεξέλθει στις δύσκολες υποχρεώσεις της.

Πράγματι η άγνοια της αποτελεσματικής διαχείρισης των οικονομικών της οικογένειας – αυτό που ονομάζουμε χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό – εμφανίζεται με υψηλά ποσοστά σε πολλές ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, όμως αποτελεί σοβαρό πρόβλημα στις γυναίκες και ιδιαίτερα στις άνεργες γυναίκες και στις μονογονεϊκές οικογένειες.

Οι κυβερνήσεις και οι ακαδημαϊκοί σε όλο τον κόσμο, αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο τη σημασία και την συμβολή του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στην ευημερία των πολιτών.

Οι έρευνες που αποσκοπούν στην κατανόηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και στην διάχυσή του μέσω της κατάρτισης ή της εκπαίδευσης, συγκεντρώνουν την προσοχή των υπευθύνων χάραξης πολιτικής (Lusardi, 2006, OECD, 2008, Kozup και Hogarth, 2008).

Αντίθετα, ο ασφαλιστικός αλφαβητισμός βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο, καθώς οι μελέτες και οι δράσεις διεθνώς είναι ελάχιστες, ενώ στην χώρα μας θα λέγαμε ότι είναι ανύπαρκτες.