Η αναγκαιότητα συνεχούς αξιολόγησης της ποιότητας των διαχειριστών των Αμοιβαίων Κεφαλαίων (A/K) μέσα από ανεξάρτητους και με την κατάλληλη τεχνογνωσία φορείς, έχει γίνει πλέον αποδεκτή και από τους συμμετέχοντες στην ελληνική αγορά Α/Κ.
Όπως έχει ανακοινωθεί στον οικονομικό τύπο, ήδη τα Α/Κ της Eurobank αξιολογήθηκαν από τη Standard and Poor’s, ενώ και άλλα αμοιβαία κεφάλαια βρίσκονται πλέον στη διαδικασία αξιολόγησης.
Τα οφέλη
Συμμετέχοντας σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, είναι πλέον φανερό ότι οι δυνητικοί πελάτες των ελληνικών Αμοιβαίων Κεφαλαίων διευρύνονται σημαντικά όπως και οι δυνατότητες των πιο επιτυχημένων Ελλήνων διαχειριστών να εργασθούν σε μεγάλες εταιρείες διαχείρισης του εξωτερικού. Επιπλέον, τα οφέλη της αξιολόγησης είναι πολλαπλά τόσο για τους οργανισμούς που απασχολούν τους διαχειριστές, όσο και για τους υπάρχοντες αλλά και τους δυνητικούς μεριδιούχους των Α/Κ. Τέλος, η ανάδειξη των καλύτερων διαχειριστών, τους παρέχει τη δυνατότητα για πιο επιτυχημένη επαγγελματική ανέλιξη.
Ο σκοπός του άρθρου αυτού είναι να αναλυθούν και να παρουσιασθούν τα καλύτερα μετοχικά Α/Κ της τελευταίας διετίας.
Για την αξιολόγηση της επίδοσης των εξεταζόμενων Α/Κ χρησιμοποιήθηκαν εναλλακτικές μέθοδοι αξιολόγησης, αλλά στο συγκεκριμένο άρθρο παρουσιάζονται τα εμπειρικά αποτελέσματα, τα οποία προέκυψαν με τη μεθοδολογία της Μorningstar.
Μεθοδολογία Μorningstar
Η προσέγγιση της Morningstar σύμφωνα με τη μέθοδο του Star Rating διαμορφώνεται μέσα από τον υπολογισμό των μεταβλητών κινδύνου κατά Mornigstar (Morningstar Risk), απόδοσης κατά Morningstar (Morningstar Return) και τέλος της απόδοσης προσαρμοσμένης στον κίνδυνο κατά Morningstar (Morningstar Risk Αdjusted Rating). Μία βασική καινοτομία της μεθοδολογίας είναι ότι συγκρίνει την απόδοση του Α/Κ όχι ως προς ένα δείκτη αναφοράς, όπως κάνουν τα κριτήρια των Sharpe, Treynor και Jensen, αλλά ως προς τον μέσο όρο των Α/Κ της κατηγορίας που αυτό ανήκει.
Σύμφωνα με την προσέγγιση αυτή, η αξιολόγηση της επίδοσης ενός Α/Κ γίνεται μέσα από ένα συνδυασμό της απόδοσης και του κινδύνου του. Για να προσδιορισθεί το Star Rating ενός Α/Κ για μια δεδομένη χρονική περίοδο, αφαιρείται ο κίνδυνος κατά Morningstar από την αντίστοιχη απόδοσή του. Το τελικό αποτέλεσμα αποτυπώνεται σε ένα διάγραμμα κανονικής κατανομής και εφόσον η επίδοσή του ως προς το σύνολο των Α/Κ της κατηγορίας που ανήκει συγκαταλέγεται στο ανώτερο 10% βαθμολογείται με 5 αστέρια, το επόμενο 22,5% των Α/Κ βαθμολογείται με 4 αστέρια κ.λπ., ενώ το 10% των χειρότερων Α/Κ βαθμολογείται με 1 αστέρι.
Αξίζει να τονισθεί ότι το σύστημα αξιολόγησης της Morningstar είναι απλό και αξιόπιστο, ασκεί δε καθοριστική επιρροή στις επιλογές του επενδυτικού κοινού για τα Α/Κ στις Η.Π.Α. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ερευνών που διεξήχθηκαν το 1995, πάνω από το 90% των κεφαλαίων που επενδύονται σε Α/Κ στις Η.Π.Α, αφορούν σε Α/Κ που η Morningstar έχει κατατάξει στις δύο υψηλότερες βαθμολογικά κατηγορίες της, των 5 και 4 αστεριών.
Αποτελέσματα
Τα αποτελέσματα της ανάλυσης για 48 μετοχικά Α/Κ του εσωτερικού, ακολουθώντας την κατηγοριοποίηση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, παρουσιάζονται στον πίνακα.
Σύμφωνα με αυτά, τα καλύτερα μετοχικά Α/Κ της εξεταζόμενης περιόδου κατά σειράν κατάταξης είναι το Value Index της Eurobank, το Αθηνά της Εγνατίας, το Μετοχικό της HSBC, το Αναπτυσσομένων της HSBC και τέλος το Υποδομής της Alpha Trust. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι για πρώτη φορά παρουσιάζεται ένας τόσο σημαντικός αριθμός Αμοιβαίων Κεφαλαίων που να ξεπερνά σε επίδοση τον Γενικό Δείκτη του Χ.Α. Πράγματι, ενώ στις περιόδους 1.1.2000 – 31.12.2001, 31.03.2000 – 31.03.2002, 30.06.2000 – 30.06.2002, 10, 11 και 17 μετοχικά Α/Κ ξεπέρασαν τον Γενικό Δείκτη, κατά την περίοδο 30.9.2000 – 30.9.2002 ο αριθμός αυτός έφθασε τα 25!
Είναι φανερό ότι υπάρχει διαρκής βελτίωση της ποιότητας της διαχείρισης των Ελλήνων fund managers, παρά τις πραγματικά δύσκολες εποχές που διανύει η αγορά από πλευράς νέων εισροών. Η συσσωρευμένη εμπειρία του παρελθόντος και οι σχετικά σταθερές συνθήκες στη χρηματιστηριακή αγορά των Αθηνών φαίνεται ότι επέδρασαν σημαντικά στη βελτίωση της διαχείρισης. Ο θεσμός των Α/Κ με τα μοναδικά γνωστά πλεονεκτήματα που προσφέρει στο επενδυτικό κοινό, αλλά και την ευελιξία που διαθέτει στην προσαρμογή στις νέες καταστάσεις μέσω των νέων επενδυτικών εργαλείων που προσφέρει, όπως τα hedge funds, τα funds of funds και τα exchange traded funds, αποτελεί παγκοσμίως το υπ’ αριθμόν 1 επενδυτικό εργαλείο για το ευρύ επενδυτικό κοινό.
*Ο Νικόλαος Δ. Φίλιππας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Πρόεδρος και Ιδρυτής του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού.
*Άρθρο που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα της εφημερίδας «Η Καθημερινή» (kathimerini.gr) στις 07/12/2002.