Οι σημαντικές εξελίξεις που έχουν λάβει χώρα στον τομέα των συναλλαγών και του εμπορίου, καθώς στις διαδικασίες πληρωμών έχουν δημιουργήσει υπηρεσίες υψηλής ταχύτητας και ποιότητας.
Σε ένα μέλλον που κυριαρχείται από κινητές τεχνολογίες, διασυνδεδεμένες συσκευές, το Internet of Things [1] συμβάλλει στη διάχυση νέων καινοτομικών τρόπων διαχείρισης των λογαριασμών και των συναλλαγών μας, και όχι μόνο.
Τα ψηφιακά πορτοφόλια [2] εξαλείφουν πολλά από τα προβλήματα που συναντούν οι καταναλωτές στη καθημερινή διαδικασία συναλλαγών. Η «στέγαση» τόσο λειτουργιών και υπηρεσιών πληρωμής, όπως στοιχεία πιστωτικής κάρτας και τραπεζικού λογαριασμού, όσο και λειτουργιών οι οποίες δε σχετίζονται με πληρωμές, αλλά με υπηρεσίες του ευρύτερου τραπεζικού οικοσυστήματος, όπως κάρτες επιβράβευσης, προσφέρουν καλύτερη εμπειρία στον πελάτη.
Tο Apple Pay, το Samsung Pay και το Android Pay, χρησιμοποιούνται ήδη ευρέως, ενώ άλλες εφαρμογές πιστότητας που βασίζονται σε ψηφιακά πορτοφόλια όπως η εφαρμογή Starbucks αναπτύσσονται σημαντικά [3], με χαρακτηριστικό παράδειγμα τεχνολογίας τα κρυπτοσυμβόλαια, όπως θα συνέβαινε αντίστοιχα με μια παραδοσιακή ανταλλαγή ή τραπεζικό λογαριασμό.
Ενώ οι ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια των πληροφοριών και την ιδιωτικότητα εξακολουθούν να αποτελούν το μεγαλύτερο εμπόδιο για τη μαζική υιοθέτηση της νέα τεχνολογίας, οι υπηρεσίες πορτοφολιών ενσωματώνουν όλο και περισσότερο υψηλότερα πρωτόκολλα ασφαλείας για ασφαλέστερες συναλλαγές.
Οι ψηφιακές πληρωμές σε αριθμούς [4]:
- Η συνολική αξία συναλλαγών στον τομέα των ψηφιακών πληρωμών υπολογίζεται σε 4.137.523 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2019 (Statista).
- Η συνολική αξία συναλλαγής αναμένεται να παρουσιάσει ετήσιο ρυθμό αύξησης (CAGR 2019-2023) 12,8% με αποτέλεσμα το συνολικό ποσό των 6.699.201 εκατ. Δολαρίων μέχρι το 2023 (Statista).
- Από τη σκοπιά της παγκόσμιας σύγκρισης προκύπτει ότι η υψηλότερη αγοραζόμενη αξία συναλλαγής επιτεύχθηκε στην Κίνα (1.570.194 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2019) (Statista).
Διάγραμμα 1: Εξέλιξη των ψηφιακών πληρωμών έως το 2023
Πηγή: Statista, Μάιος 2019. Ο πίνακας περιλαμβάνει τις χώρες που συγκαταλέγονται στο Digital Market Outlook.
Ψηφιακή Μετανάστευση
Πρόσφατη έρευνα από την CACI [5] στο Ηνωμένο Βασίλειο αναφέρει ότι ενώ τα φυσικά υποκαταστήματα των τραπεζών παραμένουν σημαντικά, τα τραπεζικά ψηφιακά κανάλια χρησιμοποιούνται από 22 εκατομμύρια καταναλωτές μέσω εφαρμογών κινητής τηλεφωνίας για τη διαχείριση τρεχούμενων λογαριασμών. Η μέση ετήσια αύξηση κατά 3,4 εκατομμύρια χρήστες ετησίως τα τελευταία 5 χρόνια, αναμένεται να φτάσει τα 35 εκατομμύρια έως το 2023, δηλαδή το 60% των κατόχων λογαριασμών θα χρησιμοποιεί ψηφιακά κανάλια τραπεζικής. με αύξηση κατά 113% των αλληλεπιδράσεων των καταναλωτών με τις κινητές τραπεζικές υπηρεσίες.
Ωστόσο, η έρευνα εντοπίζει ότι ενώ η δραστηριότητα του ψηφιακού καναλιού αυξάνεται, η συνολική ψηφιακή μετανάστευση του πληθυσμού επιβραδύνεται. Προς το παρόν, οι αγροτικές περιοχές και οι παράκτιες πόλεις έχουν χαμηλά επίπεδα χρήσης ψηφιακών καναλιών, όμως καθώς οι πληθυσμοί ηλικιωμένων καταναλωτών αρχίζουν να υιοθετούν ολοένα και περισσότερο την ψηφιακή τραπεζική η διαφορά αυτή θα αντισταθμιστεί.
Η τραπεζική στο Διαδίκτυο επιβραδύνεται
Σύμφωνα με την έρευνα της CACI αναμένεται ότι η ανάπτυξη της ψηφιακής τραπεζικής μέσω κινητού θα καταστεί σε όρους χρηστών ως το πιο δημοφιλές ψηφιακό κανάλι το 2019. Η λειτουργικότητα των προσφερόμενων εφαρμογών μέσω κινητών θα μειώσει τις τραπεζικές συναλλαγές στο Διαδίκτυο κατά 62% σε ορίζοντα πενταετίας. Ωστόσο, αξίζει να σημειώσουμε ότι οι αλλαγές στην ψηφιακή τραπεζική δείχνουν μια ευρύτερη σύγκλιση, καθώς η ψηφιακή τραπεζική δεν θα διαχωρίζεται πλέον σε δύο ξεχωριστά κανάλια – το Διαδίκτυο και τα κινητά.
Τα προγράμματα επιβράβευσης εξαπλώνονται μέσα από τα ψηφιακά πορτοφόλια
Οι καταναλωτές συμμετέχουν όλο και περισσότερο σε προγράμματα αφοσίωσης με απώτερο στόχο κάποια επιβράβευση με οικονομικό όφελος. Όλο και περισσότερες επιχειρήσεις κατασκευάζουν συστήματα πιστότητας βασιζόμενα σε εφαρμογές ψηφιακών πορτοφολιών επιτρέποντας στους πελάτες τους να συλλέγουν οφέλη μέσα από τη ανταλλαγή ψηφιακών νομισμάτων.
Για παράδειγμα, μέσω ενός ψηφιακού πορτοφολιού, οι αεροπορικές εταιρείες επιτρέπουν στους πελάτες τους εξαργυρώνουν ψηφιακούς πόντους σε συνεργαζόμενα ξενοδοχεία ή υπηρεσίες ενοικίασης αυτοκινήτων, δημιουργώντας ένα οικοσύστημα υπηρεσιών προς τους πελάτες.
Το μέλλον των ψηφιακών πορτοφολιών
Η συνεχιζόμενη διείσδυση των κινητών συσκευών θα οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση των ψηφιακών πορτοφολιών το 2019. Σύμφωνα με μια νέα μελέτη της Juniper Research (2019) [6], περίπου 2,1 δισ. καταναλωτές παγκοσμίως θα χρησιμοποιήσουν ένα ψηφιακό πορτοφόλι για να πραγματοποιήσουν κάποια πληρωμή ή μεταφορά χρημάτων μέσα στο 2019. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα ο μισός πληθυσμός του πλανήτη θα χρησιμοποιεί ψηφιακό πορτοφόλι έως το 2024.
Η πρόοδος στις ψηφιακές τεχνολογίες, καθώς και οι σημαντικές μεταβολές στη συμπεριφορά των καταναλωτών και τα καταναλωτικά πρότυπα, δημιουργούν νέες ευκαιρίες όχι μόνο στον τραπεζικό κλάδο αλλά και ευρύτερα, ώστε να δημιουργηθούν νέα πελατοκεντρικά προϊόντα και καλύτερης ποιότητας υπηρεσίες. Οι εξελίξεις αναμένονται με ενδιαφέρον…
[1] Είναι το δίκτυο συσκευών που μεταδίδουν/αξιοποιούν δεδομένα από το φυσικό περιβάλλον για να παρέχουν κάποια υπηρεσία και μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω internet.
[2] Τα ψηφιακά πορτοφόλια προσφέρουν στους καταναλωτές έναν τρόπο να αποθηκεύουν, να εμπορεύονται και να διαχειρίζονται τόσο τα χρήματα fiat όσο και τα εικονικά περιουσιακά στοιχεία. Το ψηφιακό πορτοφόλι είναι μια εφαρμογή λογισμικού, η οποία βασίζει την ασφάλεια της στην κρυπτογραφία, ενώ είναι συνήθως κατασκευασμένη για να χρησιμοποιηθεί σε ένα έξυπνο τηλέφωνο, το οποίο χρησιμεύει ως μια ηλεκτρονική έκδοση ενός φυσικού πορτοφολιού.
[3] Πλέον τα ψηφιακά πορτοφόλια είναι απαραίτητα και για οποιαδήποτε συναλλαγή μέσω blockchain.
[4] Πηγή: Statista
[5] “Future of Digital Banking”. CACI, 2018.
[6] Research, Forecasting & Consultancy for Digital Technology Markets. Juniper Research, 2019.
*Ο Δρ. Γεώργιος Μωράτης είναι Μεταδιδακτορικός Ερευνητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και Επιστημονικός Συνεργάτης του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού.