«Πόλο έλξης» αποτελεί για τους επενδυτές το Bitcoin, το δημοφιλέστερο κρυπτονόμισμα στον κόσμο, με το 2021 να χαρακτηρίζεται χρονιά ορόσημο εν μέσω της «έκρηξης» των διαδικτυακών αγορών λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Γνωστό, ωστόσο, για το πόσο απρόβλεπτο είναι, το ψηφιακό νόμισμα αντιμετωπίζεται με δισταγμό από τις παγκόσμιες ρυθμιστικές αρχές.
Το ερώτημα, που τίθεται λοιπόν από τις αρχές του έτους, όταν και άρχισε η «αναρρίχηση» της τιμής του κρυπτονομίσματος – σε συνδυασμό με τα σκαμπανεβάσματά του – είναι το εξής: πρόκειται για «φούσκα» ή για μία νέα κατηγορία ενεργητικού (asset class) που ήρθε για να μείνει;
Το Reporter Magazine επικοινώνησε με τον κ. Νικόλαο Φίλιππα, Καθηγητή Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιά, Πρόεδρο και Ιδρυτή του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού, ο οποίος σκιαγράφησε το «προφίλ» του Bitcoin. Αναφέρθηκε στην ιστορία της δημιουργίας του πιο διάσημου κρυπτονομίσματος του πλανήτη, στην μέχρι τώρα πορεία του και με βάση αυτά τα δεδομένα έδωσε την απάντησή του στο τι μέλλει γενέσθαι με το Bitcoin.
«Το Bitcoin – όπως και τα άλλα κρυπτονομίσματα – είναι αποτέλεσμα της έλλειψης ελέγχου και διαφάνειας του υπάρχοντος χρηματοπιστωτικού συστήματος, της κατάχρησης εξουσίας των κεντρικών τραπεζών με τις παρεμβάσεις στις αγορές και την εκτύπωση ανεξέλεγκτου χρήματος και της τεχνολογικής επανάστασης στον χώρο της χρηματοοικονομικής (fintech)», τόνισε αρχικά ο κ. Φίλιππας, καταγράφοντας στη συνέχεια αναφορές που έχουν γίνει για το κρυπτονόμισμα, πριν αυτό γίνει γνωστό σε όλο τον πλανήτη.
«Δεν είναι τυχαίο ότι η πρώτη του εμφάνιση έγινε στο άρθρο “Bitcoin: A Peer to Peer Electronic Cash System” το 2008 από τον Satoshi Nakamoto, ο οποίος δεν έχει αποκαλύψει την ταυτότητά του μέχρι σήμερα και μπορεί να είναι ένα άτομο ή μια ομάδα ατόμων με αυτό το ψευδώνυμο. Πολλοί ισχυρίζονται ότι η θεωρητική βάση των κρυπτονομισμάτων έχει τις “ρίζες” της στον Αυστριακό οικονομολόγο F. A. Hayek. Στο βιβλίο του, με τίτλο: Denationalisation of Money, (1976), ο συγγραφέας οραματίσθηκε ένα νομισματικό σύστημα που δεν θα ελέγχεται από κάποια κυβέρνηση και τα νομίσματα, που θα εκδίδονται από τις κεντρικές τράπεζες, θα συνυπάρχουν μαζί με άλλα που θα εκδίδονται από ιδιώτες. Ένας άλλος σημαντικός Νομπελίστας οικονομολόγος, ο Milton Friedman, το 1999 προέβλεψε το ψηφιακό χρήμα και τις συναλλαγές από άτομο σε άτομο χωρίς παρεμβάσεις τρίτων», σημείωσε ο κ. Φίλιππας.
Η βάση του μέλλοντος για τα νομίσματα
Στο επίκεντρο του καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιά βρέθηκε και η «φύση» του Bitcoin, η οποία το έχει καταστήσει πιο ελκυστικό για τους επενδυτές σε σύγκριση με τα συμβατικά νομίσματα: «Το Bitcoin χρησιμοποιεί την κρυπτογραφία για λόγους ιδιωτικότητας και είναι το πρώτο αποκεντρωμένο δίκτυο πληρωμής, όπου όλοι οι χρήστες που συμμετέχουν σε αυτό είναι ίσοι μεταξύ τους, από την άποψη ότι δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ιεραρχία και η επικοινωνία των χρηστών γίνεται άμεσα, χωρίς διαμεσολάβηση τρίτων. Έχει σχεδιασθεί να αντιστέκεται στη διαχρονική μείωση της αξίας του από τον πληθωρισμό, δεν μπορεί να πλαστογραφηθεί, είναι άυλο και πιο “δημοκρατικό” για τους πολίτες, επειδή είναι αποκεντροποιημένο, με την έννοια ότι δεν ελέγχεται από κάποια κυβέρνηση ή κεντρική τράπεζα.
Η αποκεντροποιημένη φύση του Bitcoin καθιστά τις κυβερνήσεις ανήμπορες να ελέγξουν τα ψηφιακά “Bitcoin πορτοφόλια” και όπως έχει δείξει η ιστορία, δεν είναι λίγες οι φορές που το Bitcoin έχει αποτελέσει διέξοδο για την παραοικονομία, αλλά και για παράνομες εμπορικές δραστηριότητες (π.χ. η διαδικτυακή μαύρη αγορά, γνωστή και ως Silk Road)».
Με τους τύπους των κρυπτονομισμάτων να αυξάνονται και να πληθύνονται, ο κ. Φίλιππας αναφέρθηκε μέσω του Reporter Magazine στις πιέσεις, που δέχεται το Bitcoin από τους ανταγωνιστές του, κάνοντας παράλληλα μία αξιοσημείωτη πρόβλεψη για το δεύτερο μεγαλύτερο ψηφιακό νόμισμα στον κόσμο, το Ethereum ή Ether.
«Σήμερα υπάρχουν πάνω από 10.000 κρυπτονομίσματα, η πλειοψηφία των οποίων είναι πολύ πιο καινοτομικά από το Bitcoin. Ως αποτέλεσμα, το Bitcoin έχει μειώσει την αξία του στον χώρο των κρυπτονομισμάτων από το 76% σε 42% και φαίνεται ότι η τάση αυτή θα συνεχισθεί. Φυσικά το Bitcoin έχει πολλούς γνωστούς υποστηρικτές και διασυνδέσεις με μεγάλες επιχειρήσεις, είναι το παλαιότερο και το πιο γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο, ιδιαίτερα στην Αφρική και την Ασία, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα κρυπτονομίσματα. Ο μεγάλος ανταγωνιστής του Bitcoin είναι το Ether, το οποίο έχει αυξήσει τη θέση του στον κλάδο στο 17,5%. Οι ενδείξεις συγκλίνουν στο ότι το Ether θα είναι το μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα στον κόσμο πολύ σύντομα», σημείωσε ο κ. Φίλιππας.
Ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή του, ο κ. Φίλιππας αναφέρθηκε στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν γενικότερα τα ψηφιακά νομίσματα, κάνοντας επίσης την πρόβλεψή του για τη μελλοντική πορεία του Bitcoin.
«Μια μεγάλη πρόκληση του Bitcoin είναι η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την λειτουργία του δικτύου (σήμερα υπολογίζεται στο 40%). Ένας άλλος κίνδυνος που αφορά όλα τα κρυπτονομίσματα είναι ο θεσμικός κίνδυνος και η ενσωμάτωσή του ή μη στο υπάρχον χρηματοπιστωτικό σύστημα. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει ανησυχία για τη μακροπρόθεσμη πορεία του Bitcoin, φαίνεται ότι την ίδια στιγμή η τεχνολογία που χρησιμοποιεί (Blockchain) είναι η βάση του μέλλοντος για τα νομίσματα – και όχι μόνο – της νέας ψηφιακής εποχής».
*Ο Νικόλαος Δ. Φίλιππας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Πρόεδρος και Ιδρυτής του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού.
*Άρθρο – συνέντευξη στον Αριστοτέλη Παππά, το οποίο δημοσιεύθηκε στo Περιοδικό “Reporter Magazine” και στην ηλεκτρονική του έκδοση στο Reporter.gr στις 26/07/2021.