Πώς οι επιπτώσεις της κρίσης του 2008 σε συνδυασμό με τις λανθασμένες πολιτικές της Fed, καθώς επίσης και οι εκπληκτικές επιδόσεις της Κίνας και της Ινδίας, άλλαξαν σιγά σιγά το παγκόσμιο οικονομικό σκηνικό. Αποδυναμώνονται οι πλανητάρχες. Γράφει ο Νικόλαος Δ. Φίλιππας.
Η μυωπική αντίληψή μας για τον κόσμο και η άγνοια της οικονομικής ιστορικής πραγματικότητας, μας έχουν οδηγήσει στο λανθασμένο νοητικό στερεότυπο ότι οι Η.Π.Α. ήταν πάντοτε η οικονομική υπερδύναμη του πλανήτη!
Είναι όμως έτσι τα πράγματα;
Οι Η.Π.Α. ξεκίνησαν την οικονομική τους κυριαρχία μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, διαδεχόμενες την οικονομική υπερδύναμη του 19ου αιώνα, την Μεγάλη Βρετανία.
Μετά το τέλος του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, οι Η.Π.Α. μαζί με την τότε Σοβιετική Ένωση ήταν οι δύο μεγάλες υπερδυνάμεις του πλανήτη με σαφέστατη υπεροχή της πρώτης.
Η κατάρρευση της Σοβιετικής ‘Ένωσης τον Δεκέμβριο του 1991, κατέστησε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής την απόλυτη οικονομική δύναμη.
Όμως μία σειρά από αλαζονικές στρατηγικές όπως οι πόλεμοι στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, οι επιπτώσεις της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 σε συνδυασμό με τις λανθασμένες πολιτικές της Κεντρικής Τράπεζας των Η.Π.Α. (Fed), καθώς επίσης και οι εκπληκτικές επιδόσεις της Κίνας και της Ινδίας, άλλαξαν σιγά-σιγά το παγκόσμιο οικονομικό σκηνικό.
Να σημειωθεί ότι για περισσότερο από δεκαοκτώ συνεχόμενους αιώνες, οι πλουσιότερες χώρες στον κόσμο ήταν η Ινδία και η Κίνα. Μάλιστα, οι δύο χώρες μαζί συμμετείχαν για πολλούς αιώνες στη διαμόρφωση του παγκόσμιου Α.Ε.Π. σε ποσοστό 50%-70% [(The World Economy: Historical Statistics, 2006, OECD); Angus Maddison (1926 – 2010)]!
Η Κίνα βρίσκεται στην κορυφή της παγκόσμιας οικονομίας από το 2014, εκτοπίζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής από την πρώτη θέση. Σε όρους ονομαστικών δολαρίων -σύγκριση η οποία δεν είναι επιστημονικά ορθή- η Κίνα αναμένεται να ξεπεράσει τις Η.Π.Α. το 2030.
Δυστυχώς, το χαμηλό επίπεδο των ειδησεογραφικών δελτίων που παρουσιάζονται στους τηλεοπτικούς σταθμούς, οδηγεί στην ανάδειξη ήσσονος σημασίας εγχώριων ειδήσεων ή σχεδόν αποκλειστικά από την Δύση, η οποία σημειωτέο εδώ και δύο δεκαετίες βρίσκεται σε κατάσταση υπερχρέωσης, έντονης χρηματοπιστωτικής αστάθειας και σημαντικής οικονομικής συρρίκνωσης, συγκρινόμενη με τις χώρες της Ανατολής.
Αυτό δεν ακυρώνει σε καμία περίπτωση την λειτουργία του υγιούς καπιταλιστικού συστήματος, απλά αναδεικνύει την αναγκαιότητα των αλλαγών που πρέπει να γίνουν σε αυτό… Και φυσικά, να μαθαίνουμε από τα λάθη μας…
Στο εξαιρετικού ενδιαφέροντος παρακάτω διάγραμμα, το οποίο επιμελήθηκε το Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού, φαίνεται καθαρά η φθίνουσα πορεία του Α.Ε.Π. των Η.Π.Α. και των χωρών της Ε.Ε., σε αντίθεση με την εντυπωσιακή πορεία της Κίνας.
Πιο συγκεκριμένα, το ποσοστό της Κίνας στο παγκόσμιο προϊόν σε τιμές δολαρίου προσαρμοσμένες στην αγοραστική δύναμη των οικονομιών (PPP), από 3.8% που ήταν το 1990 εκτοξεύτηκε το 2020 στο 18.3%, ενώ των Η.Π.Α. για την αντίστοιχη περίοδο μειώθηκε από το 20.3% στο 15.8%.
Χειρότερη επίδοση εμφανίζει η πορεία των οικονομιών των χωρών της Ε.Ε. οι οποίες συρρικνώθηκαν από το 18.05% του παγκόσμιου Α.Ε.Π. στο 12.1%.
Φυσικά οι Η.Π.Α. κυριαρχούν σχεδόν απόλυτα στον Χρηματοπιστωτικό Τομέα, ο οποίος όμως προκαλεί συχνές χρηματοπιστωτικές κρίσεις, μεγάλες κοινωνικές ανισότητες και πολλούς δυσαρεστημένους επενδυτές.
Όλες οι επιστημονικές μελέτες που αναφέρονται στην μελλοντική πορεία των μεγάλων οικονομιών του πλανήτη, συγκλίνουν στην άποψη ότι το μέλλον ανήκει στις χώρες της Ανατολής.
Οι εκτιμήσεις για το 2030 είναι ότι η Κίνα θα πλησιάσει το 28% του παγκόσμιου Α.Ε.Π. και ότι η Ινδονησία θα βρίσκεται στην 4η θέση στην σχετική παγκόσμια κατάταξη!
Ο πόλεμος στην Ουκρανία δυστυχώς θα διχάσει τον κόσμο και η νέα πραγματικότητα θα είναι έντονα πολωτική σε όλα τα επίπεδα.
Μακάρι να διαψευσθούμε και μάλιστα γρήγορα…
*Ο Νικόλαος Δ. Φίλιππας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Πρόεδρος και Ιδρυτής του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού.
*Άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Euro2day.gr στις 11/07/2022.