Η ύπαρξη ή μη της επαναληπτικότητας της επίδοσης των διαχειριστών των Αμοιβαίων Κεφαλαίων είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα στον χώρο της χρηματοοικονομικής. Ο έλεγχος αυτός είναι ιδιαίτερης σπουδαιότητας, διότι μας επιτρέπει να ανακαλύψουμε τους καλούς διαχειριστές, οι οποίοι παραμένουν καλοί στην πορεία του χρόνου, και ταυτόχρονα να διαχωρίσουμε την ικανότητα από την τύχη. Επομένως, η πληροφορία αυτή θα έχει ιδιαίτερο πρακτικό ενδιαφέρον, αφού οι επενδυτές θα μπορούν να αποφασίσουν εάν θα παραμείνουν σε ένα αποτυχημένο αμοιβαίο κεφάλαιο ή θα μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους σε ένα αντίστοιχο επιτυχημένο.
Η πρόσφατη μεγάλης διάρκειας ύφεση στα κυριότερα χρηματιστήρια του κόσμου συνέπεσε σε ένα βαθμό με το εγχώριο κραχ, και ως εκ τούτου αποτέλεσε ένα πρώτης τάξεως άλλοθι για την κάλυψη των εγχώριων αδυναμιών της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς. Σύμφωνα με απόψεις ορισμένων φορέων της Κεφαλαιαγοράς, η πτώση του Χ.Α. οφείλεται στη διεθνοποίησή του. Μάλιστα πρόσφατα δημοσιοποιήθηκαν αποτελέσματα από το Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης του Χ.Α. που αφορούσαν τέλεια θετική συσχέτιση της πορείας του Χ.Α. με τέσσερα κύρια διεθνή Χρηματιστήρια.
Όμως τα στοιχεία αυτά προέρχονται από λανθασμένη μεθοδολογία και θα μπορούσαν να παραπλανήσουν το επενδυτικό κοινό.
Σκοπός του άρθρου αυτού είναι να δείξει ότι η συμπεριφορά του Χ.Α. είναι ασύμμετρη ως προς την αντίστοιχη των κυριότερων διεθνών χρηματιστηρίων, αντανακλώντας τα ιδιαίτερα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και των σφαλμάτων που διεπράχθησαν στην Ελληνική Κεφαλαιαγορά τη συγκεκριμένη περίοδο.
Η συστηματική και με εναλλακτικές επιστημονικές προσεγγίσεις αξιολόγηση της επίδοσης των Αμοιβαίων Κεφαλαίων μπορεί να αποδειχθεί ωφέλιμη στους παρακάτω αποδέκτες:
- Στο ευρύ επενδυτικό κοινό που με αυτόν τον τρόπο μπορεί να εγκρίνει την ορθότητα ή μη της παρελθούσης επιλογής του.
- Στα ασφαλιστικά ταμεία και στους θεσμικούς επενδυτές για τον ίδιο ακριβώς λόγο.
- Στους εργοδότες των διαχεριστών, οι οποίοι πρέπει να αξιολογούν και να αμείβουν ανάλογα την αποτελεσματικότητα των διαχειριστών τους.
- Στους καλούς, αλλά και στους άριστους διαχειριστές, οι οποίοι μπορούν να ζητήσουν αύξηση των αμοιβών τους ή να μεταπηδήσουν σε μια μεγαλύτερη εταιρεία. Ακόμα βέβαια και στους υπόλοιπους διαχειριστές προκειμένου να βελτιωθούν.
- Στα τμήματα Private Banking των τραπεζών, αλλά και σε οποιοδήποτε χρηματοοικονομικό οργανισμό ο οποίος ασχολείται με την ενεργητική διαχείριση χαρτοφυλακίων.
- Στις εφημερίδες, στα κανάλια και σε όλα τα μέσα ενημέρωσης, τα οποία έχουν την υποχρέωση για αντικειμενική προβολή του έργου των διαχειριστών.
Έχει εκφρασθεί πολλές φορές από επίσημα χείλη ότι τα επίπεδα τιμών του Χρηματιστηρίου της Αθήνας αδικούν την πραγματική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Στο παρόν άρθρο παρατίθενται συγκεκριμένα στοιχεία τα οποία αντικρούουν αυτόν τον ισχυρισμό.
Είναι γενικά γνωστό ότι παρά τις βραχυπρόθεσμες υπεραντιδράσεις (overreaction) των συμμετεχόντων στις αγορές, μακροπρόθεσμα οι τιμές των μετοχών αντανακλούν τα ιδιαίτερα μικροοικονομικά και μακροοικονομικά προβλήματα των σχετικών οικονομιών. Το μεγαλύτερο τμήμα της απαξίωσης του Χρηματιστηρίου της Αθήνας οφείλεται στις αδυναμίες και στα διαρθρωτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία και η ελληνική κεφαλαιαγορά. Επιπλέον, η επιβεβαιωμένη σχέση της επίδρασης της κατάρρευσης του χρηματιστηρίου στην πραγματική οικονομία όξυνε τα ήδη υπάρχοντα. Το υπόλοιπο τμήμα, σαφέστατα μικρότερο, οφείλεται στην πραγματικά δύσκολη παγκόσμια συγκυρία που βιώνουμε τις ημέρες αυτές.
Η αναγκαιότητα συνεχούς αξιολόγησης της ποιότητας των διαχειριστών των Αμοιβαίων Κεφαλαίων (A/K) μέσα από ανεξάρτητους και με την κατάλληλη τεχνογνωσία φορείς, έχει γίνει πλέον αποδεκτή και από τους συμμετέχοντες στην ελληνική αγορά Α/Κ.
Όπως έχει ανακοινωθεί στον οικονομικό τύπο, ήδη τα Α/Κ της Eurobank αξιολογήθηκαν από τη Standard and Poor’s, ενώ και άλλα αμοιβαία κεφάλαια βρίσκονται πλέον στη διαδικασία αξιολόγησης.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, η μεγάλη άνοδος του δείκτη Dow Jones αλλά και η σχετική του σταθερότητα, συνδέεται στενά με τις μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές στο φορολογικό νόμο το 1986 (Mosebach M. and M. Najand, 1999, «Are the Structural Changes in Mutual Funds Investing Driving the U.S. Stock Market to its Current Levels?»). Ο νόμος αυτός καθιέρωσε τους προσωπικούς λογαριασμούς συνταξιοδότησης (individual retirement accounts, IRA) και τα 401(k) συνταξιοδοτικά προγράμματα [401(k) retirement plans] στη συνείδηση του κοινού και έκανε πολύ εύκολη την πρόσβαση σε αυτά. Οι αλλαγές αυτές, σε συνδυασμό με την έλλειψη εμπιστοσύνης του αμερικανικού λαού για την εξασφάλιση σύνταξης στο κρατικό πρόγραμμα κοινωνικής ασφάλισης, οδήγησαν σε πολύ σημαντική αύξηση των επενδύσεων προκειμένου να εξασφαλιστούν οι μελλοντικές συντάξεις του.